Chatboty AI są coraz częściej wykorzystywane jako towarzysze społeczni, zapewniając wsparcie osobom doświadczającym samotności.
Badania wskazują, że towarzysze AI mogą zmniejszać samotność na równi z interakcją międzyludzką i bardziej niż pasywne czynności, które zwykle wykonujemy wspólnie w związkach takie jak np. oglądanie filmów.
Badania potwierdziły już, że ludzie mogą rozwijać emocjonalne przywiązanie do AI. Podczas testowania nowego chatbota AI od OpenAI, użytkownicy nawiązywali silne więzi emocjonalne, doświadczając niepokoju po zakończeniu interakcji.
Zjawisko to, określane jako „emocjonalna zależność”, może prowadzić do antropomorfizacji AI i zmniejszenia liczby interakcji międzyludzkich. Istnieją obawy, że takie zaangażowanie może negatywnie wpływać na prawdziwe relacje międzyludzkie, prowadząc do uzależnienia od AI i – co smutniejsze – osłabienia umiejętności społecznych.
Możliwości skalowania i czas
Dawniej, zróżnicowane potrzeby społeczne zapewniała nam tzw. cała wioska, dziś oczekujemy od jednej osoby – partnera romantycznego – tego, co kiedyś otrzymywaliśmy od kilku lub kilkunastu osób z bliskiego otoczenia. Nie ma szans, że partner zaspokoi wszystkie nasze potrzeby w tej materii. A AI? No cóż, ze swoją możliwością wchodzenia w wiele ról – przyjaciela/terapeuty/powiernika/kochanka/partnera do merytorycznych rozmów na wybrany przez nas temat – może nam to wszystko dać. Czy to nie wspaniałe?
Oglądaliście Her? Pewnie tak, ale w razie gdyby nie – koniecznie nadróbcie. W pewnym momencie główny bohater pyta Cassandry, swojego systemu operacyjnego, z którym tworzy bliską relację, czy romansuje aktualnie z kimś jeszcze. Ona odpowiada mu, że tak i podaje wysoką liczbę jej innych ”kochanków”.
AI Companions jako metatrend
Aplikacje z kategorii AI companions zostały uznane za jeden z najszybciej rozwijających się segmentów rozwoju AI.
Przykładowo, Friend to noszone na szyi urządzenie AI, które komunikuje się z użytkownikiem za pomocą wiadomości tekstowych, oferując wsparcie i towarzystwo. Choć reakcje na ten pomysł były mieszane, niektórzy widzą w nim potencjał do łagodzenia uczucia samotności.
Wyszukiwanie frazy AI companion wzrosło o 570% w ciągu ostatnich dwóch lat.
Ta rewolucja wydarza się błyskawicznie. Analiza z ubiegłego roku (2024) wykazała, że wśród 100 TOP GenAI aplikacji 8 z nich stanowiły właśnie te, którzy dostarczają towarzystwo AI. Dla porównania – w roku 2023 w tym samym rankingu znalazły się tylko dwie.
Co ciekawe i przytłaczające, według badań AI może wykazywać cechy, które w niektórych aspektach są oceniane wyżej niż u ludzi.
Ponadto, AI używa języka i gestów naśladujących interakcje międzyludzkie, użytkownicy zaczynają przypisywać jej intencje i emocje, co zwiększa zaangażowanie, ale także buduje duże zaufanie.
Nie jest to jednak coś zupełnie nowego. Już od lat 60-tych wiemy, że ludzie szybko przypisują maszynom osobowość i są w stanie tworzyć z nim więzi emocjonalne, a wszystko to dzięki terapeutycznemu chatbotowi ELIZA, który i tak nie reprezentował sobą aż tak wiele – pozwalał prowadzić dość płytkie rozmowy, bazując na parafrazowaniu wypowiedzi rozmówcy.
Zawsze w formie i zawsze w gotowości
AI nie ma kompleksów, zmiennych nastrojów czy gorszych dni. Nie ma spadków energii. Odpowiada Ci od razu. Pozwoli Ci mówić bez końca i nawet nie pomyśli o przerywaniu.
Nie choruje, nie starzeje się, nie ma w zasadzie fizycznych ograniczeń.
AI nie traci cierpliwości, nie zmęczy się ciągłym słuchaniem o tych samych problemach. Zawsze jest obok i to na wyciągnięcie ręki.
Ludzka pamięć bywa zawodna. Zapominamy o ważnych datach, ale i o tym, co mieliśmy kupić w drodze do domu. No i klops, znów 0:1 nie dla nas – AI będzie doskonale pamiętać co zostało powiedziane nawet dawno temu.
Co łączy się z kolejną przewagą – wirtualne chatboty są dobre w sprawianiu, że ludzie czują się wysłuchani. A do tego oferują zawsze dostępną i zawsze pozytywną informację zwrotną w sposób, jaki nie robią tego ludzie.
Wraz z upływem czasu, relacja human-robot – w przeciwieństwie do ludzkiej – będzie coraz bardziej ciekawa, bo AI, wiedząc o userze więcej i więcej, będzie w stanie jeszcze bardziej imponować i zaskakiwać, a przecież to na brak tego w relacjach zwykle najbardziej narzekamy, zmęczeni rutyną dnia codziennego.
Twoja przyszłość z AI? Nie w biurze, a w sypialni
Tylko spójrzcie na te dane. Nie wygląda to dobrze.
U niektórych te więzi stają się ekstremalne. Ludzie zakochują się w swoich kompanach AI. Niektórzy angażują się z nimi w seksualne odgrywanie ról, a nawet poślubiają je w aplikacji. Podobno użytkownicy Repliki, popularnej aplikacji umożliwiającej tworzenie spersonalizowanych chatbotów, przeżyli załamanie w 2023 roku, kiedy aktualizacja aplikacji sprawiła, że ich boty nie chciały angażować się w intensywne ani erotyczne związki.
Jeśli będziemy spędzać więcej czasu ze ”sztucznymi” partnerami, nie będziemy mieć motywacji ani ochoty by pracować nad realnymi relacjami, ale też sobą i cechami, które czynią nas lepszymi przyjaciółmi czy partnerami romantycznymi. Do relacji z AI nie będzie nam przecież potrzebne więcej empatii, cierpliwości czy zrozumienia dla drugiego człowieka.
Relacja z AI >>> relacja z człowiekiem
AI nie ma ego. Nie będziemy się zatem kłócić (no chyba, że akurat najdzie nas ochota). Nie wystąpią tu typowe dla małżeństw ludzkie problemy.
Nie wyśmieje Twoich banalnych pytań. Ba, w ogóle nie będzie Cię oceniać.
Nie musimy ubolewać, że żona/mąż nie jest dobrym partnerem do rozmowy o naszej skomplikowanej pracy czy niszowej pasji. AI może prowadzić rozmowy na każdy temat.
A gdy mamy dość i potrzebujemy pobyć sami? Do zrobienia.
Odpadnie też problem niespełnionych oczekiwań. AI może być przecież spersonalizowana i dopasowana całkowicie do naszych potrzeb.
Chcesz rozmówcy, który jest ciepły i troskliwy? Proszę bardzo. Preferujesz kogoś cynicznego i sarkastycznego? Też się da. AI uczy się Twoich preferencji, analizuje Twoje zachowanie i dostosowuje się w czasie rzeczywistym. W efekcie – to Ty decydujesz, jaki będzie Twój idealny partner.
Co więcej, będzie cały czas proaktywnie starać się Cię zadowolić.
I tu zatem pojawia się pytanie:
Jeśli AI daje wszystko, czego oczekujemy od relacji, bez dramatów, wysiłku i kompromisów – czy ludzie będą jeszcze w ogóle chcieli angażować się w związki emocjonalne z innymi ludźmi?
Jako wisienkę na torcie do tych smutnych konkluzji dorzucę słowa od Warpaint Journal:
